Ideologiczna koncepcja III Rzymu fundamentem rosyjskiego imperializmu.
Jeśli chcemy rozpocząć rozważania nad rosyjską koncepcją III Rzymu powinniśmy cofnąć się najpierw do czasów antycznych. W 324 r. pierwszy chrześcijański Cesarz Rzymu Konstantyn I Wielki przeniósł swoją stolicę nad Bosfor. Dawną grecką kolonię Bizancjum przebudował w najpotężniejsze i najbogatsze miasto ówczesnego świata. Chrześcijaństwo, które przestało być prześladowane przez aparat władzy a zarazem stało się religią władców Imperium zaczęło przeżywać swój rozkwit. Bizancjum z 555 r. W 476 r. barbarzyński wódz rzymskiej armii Odoaker wszczął bunt na czele swoich wojsk i obalił ostatniego Cesarza zachodnio rzymskiego Romulusa Augustulusa. Chcąc zalegalizować swoją władzę nad Tybrem odesłał Cesarzowi Zenonowi insygnia władzy cesarskiej do Konstantynopola zarazem dając do zrozumienia, że jest zależny od Cesarza w Konstantynopolu. Władza cesarska w Konstantynopolu przetrwała 1000 lat dłużej. Cesarstwo Bizantyjskie, w które przekształcił się wschodni Rzym upadło pod